LECTURAS DE FIN DE ANO

Por Pepe de Rocaforte

 

De esquerda a dereita: Ramón Cabanillas, Manuel Casás e José Caamaño.

           Debo confesar que a miña capacidade de concentración é ínfima, calquera cousa me distrae e nestas épocas de fins e primeiros de ano, con todo o algareo que nos envolve máis ou menos a todos, o meu problema aumenta considerablemente.

            No referente a lecturas, nestes días ou ben déixoas de lado, ou ben boto man dalgunha que non requira excesivas doses de concentración ou non me pareza particularmente interesante. Agarro entón calquera libro da morea dos que esperan desde hai anos o momento de seren sacados do esquecemento e nesta ocasión correspondeulle a quenda a “Forja de delincuentes”, de don José Caamaño Bournacell.

            Para aforrar a consulta a Google direi, por se alguén non o sabe, que Caamaño Bournacell naceu en Cambados en 1909 e morreu e Madrid en 1975. Foi Inspector-Xefe do Corpo Xeral de Policía, membro da Academia Galega e autor de varios traballos de investigación histórica e de tipo turístico como “Noya. Guía histórico-turística” ou “Estampas de Cambados”.

            “Forja de delincuentes” é unha selección de artigos publicados na prensa, dos cales escollo algunhas xoias que poden dar idea de por onde ían os tiros do bo de don José. Así, no artigo titulado El ejemplo de la “dolce vita”, explicando a iniciación na delincuencia dalgún deses rapaces “descarriados”, comenta que ó seren detidos por primeira vez as súas respostas ós interrogatorios, aparentemente, nada revelan: “Nunca estiveron presos nin procesados, nin sufriron arrestos nin sancións gubernativas. Non militaron en organizacións sindicais…”, etc.

            No titulado Rebeldía y delincuencia dános unha axustada opinión “deses ídolos da música popular entre a xuventude, cuxos nomes, “Os Escarabellos”, confirman por si mesmos ese gusto dexenerado, rídiculo e repugnante” (Estase a referir ós Beatles naturalmente).

            En Al borde del abismo trata do acceso da muller ó mundo do traballo e explícanos que os países adiantados “admiten o ingreso da muller na vida pública … sempre e cando se respeite a súa debilidade característica”, aínda que nos prevén sobre o perigo que, co paso do tempo, asexa ás mulleres traballadoras, xa que “polas circunstancias ambientais que literalmente as envolven, desisten dos seus estudios e tamén dos seus principios, e case sen se dar conta, da súa dignidade”.

            En El banquete de la vida, prevennos contra o “control artificial dos nacementos” (vai de eufemismos), “unha actitude que encerra en si mesma a idea xenérica de homicidio ó malograr deliberadamente unha vida que se iniciaba”.

En Madrid, cos mozos de “Brais Pinto”, de esquerda a dereita: de pé: Bautista Álvarez, José Caamaño, Otero Pedrayo, Reimundo Patiño, Bernardino Graña, Ben Cho Shey e Méndez Ferrín. Anicados: Alonso Montero, Camilo Gonsar e Fernández Ferreiro.

            Non sigo porque me parece suficiente e estas liñas estánseme prolongando de máis. Pero en resume ocórreseme pensar que xente con cultura e ideoloxía similar á de don José Caamaño Bournacell continúa sendo actualmente máis abondosa do que poida parecer, a pesar dos cincuenta anos transcorridos desde entón.

            E tal vez por eso así nos vai.