Viaxe cara o solpor

8ª  Xornada. Onde se descubre o misterio da voces da noite anterior e saen cara Fisterra

Espertan cos primeiros trinos da mañá, cando todas as aves da contorna veñen saudar ós camiñantes, aínda remolóns dentro da tenda, e o Meco envexoso do doce trinar coa súa frauta na man sopra o pasodobre da Pastoriza, e non sabe como sobre a mesma tenda pousan os paxariños, e fanlle coro e el goza e disfruta coa celestial música, ata que algo sente no ombro dereito, e un zarandeo e vese caendo, ¿pero a onde, se está dentro da tenda?; vese caendo e unha voz que non distingue e pouco a pouco faise audible:

-Esperta durmiñento.

O carallo do Dulceiro sacándoo do gozo matutino.

E ó abrir a porta toda a contorna está invadida de ovellas que triscan na herba húmida do orballo. Os camiñántes decátanse de que invadiron unha finca reservada para o pastoreo, e daquela han de recoller o petate e tomar o almorzo nalgún outro lugar arredado deste campo. Pero non só invadiron un lugar privado, senón que acamparon a carón dun camposanto.

E é nisto que ven vir ó paisano que coida as ovellas, e non lle chamamos pastor porque o pastor pastorea, pero este só vixía que non se vaian lonxe do lugar que ten para elas, e cando algunha se vai colle pedriñas do chan e tírallas, porque o can que o acompaña e un can de palla (e de palleiro tamén), que só fica a carón do amo coma quen agarda unha lambetada. E o home senta no marco dunha finca e mira para as ovellas e para os campistas, e eles entón danlle os bos días, e el responde que bos son porque hai sol pero a bondade do día non se coñece ata o final da xornada, e como lle gustan estas filosofías de observador do mundo, os viaxeiros do solpor empezan a falar con el, que polo visto foi mariñeiro na mercante holandesa, despois de baleeiro, que aínda garda na casa, no salón onde se reciben as visitas e onde ten expostos os recordos da súa vida, un óso de cetáceo que lle lembra a súa primeira andaina polos mares do mundo. Pero o mar nunca lle gustou, e sempre soñaba que unha xigantesca ola o sacaba do catre ou coi ou liteira onde durmía e o levaba ata un lugar no que as baleas, orcas e cachalotes xogaban con el a unha especie de fútbol, dándolle coas colas, e entón xuntou as poucas aforras que tiña, mercou un terreniño e catro ovellas e agora xa ten dezaseis, sen contar as que foi vendendo ó largo da vida.

O home e falador, e pouco preguntón, e daquela, como toda conversa para que exista ten que contar con alguén que amose curiosidade e outro que a satisfaga, son eles os que lle preguntan por isto e aquilo, e lle contan, envolta en non sabemos que parte da conversa por aquel lamento da noite pasada e aquela luz que resplandeceu sobre a tenda de campaña, e entón el, antes de falar presignase e a modo de prólogo implora, “pobre rapaza, que Deus me perdoe polo que vou contar”, e ós peregrinos pásalles un arrepío por todo o corpo e toman asento na herba mol para escoitar. Que ó parecer, hai moitos anos, porque a historia xa se conta desde antes de que o vello tivese uso de razón, e xa a contaban nos tempos do seu pai e avó cando aqueles aínda non perderan os dentes de leite, para advertilos de que coas mulleres non se xoga, naqueles tempos en que a carreira da muller era a de casar e a do home a de pescar, pero tamén cando a función de cada familia era ter a quen lle deixar as terras e o enxoval. Pois ben, foi daquela cando un aposto mozo tiña unha moza a quen lle fixo promesa de casar, e por tal promesa chegou con ela a onde se agocha o pecado.

Máis era o caso que, desde ben cativo, con esas frases de pais e avós, referentes ós rentenos facendo promesas e proxectos sen contar cos rapaces, de “aínda han ser un para o outro”. E con tal promesa, á rapaza (non a noiva), Petronila para máis cadras, antollóuselle que aquel era o home da súa vida e que podían xuntar as terras limítrofes e converter o seu matrimonio nun imperio onde nunca chovería en todas as propiedades a un tempo; e tanto fixo a tipa aquela que acusou á veciña moza do mozo de ter enganado a aquel con cans e gatos e que o cativo que levaba no ventre non era del, senón dalgún outro con quen supostamente se deitara fora da vista da xente; e tanta foi a insistencia con tan malvada calumnia, que aquel deixou á moza de toda a vida para casar con esta de promesas farturentas. Máis cando o cativo naceu e a Petronila xa casara, o rapaz tiña o mesmo nariz redondo como unha bóla de seu pai, as mesmas orellas separadas do cacho e a mesma cor de ollos e pelo. Tan igualiños eran que ata no andar eran idénticos, tanto, que máis dun veciño de toda a vida os ten confundido como se confunden os xemelgos nacidos nunha mesma placenta. E daquela o esposo sentiuse tan enganado e avergoñado, que marchou a gañar o pan e nunca máis volveu. E Petronila viviu arrepentida toda a vida, metida na igrexa a rezar polo retorno do seu esposo, e un día, cando cadraron nunha misa dominical ela e a que fora moza do seu esposo, no intre de darse a paz Petronila díxolle “perdóame o que che fixen”, e a outra respondeulle, “xa che perdoei, pero pídolle a Deus que me leve antes ca ti, para non che deixar cruzar as portas da Outra Vida como ti non me deixaches cruzar as do matrimonio”. E desde aquela Petronila anda penando polas rúas do mundo, implorando “acórdate de min Señor”, agardando que a deixen cruzar as portas do Alén, aínda que sexa cara ó inferno, pero aí está a veciña para impedirllo.

Realmente, aínda que os peregrinos non o din, estamos falando de vida aínda na morte, que aquí, nin os mortos morren, que os mortos son finados, porque acaban a vida entre os vivos pero seguen vivindo nas lembranzas, e mentres alguén é lembrado, sabido é que non morre. E Petronila vai camiño de ser lembrada Ad vitam aeternam. O malo é que vai ser lembrada como exemplo de maldade, e iso é peor co Inferno.

Mais, como só con contos non se fai o camiño, aló van eles, mochilas ó lombo con dirección ó cabo do mundo.

          De Lires a Fisterre, o camiño Xacobeo vai parello ó mar, e daquela seguen a rota dos peregrinos que fan este anaco engadido polas conselleirías de turismo, argüíndo que tamén o apóstolo andou por aquí ou que por aquí andaban os católicos fuxidos da Inglaterra de Henrique VIII. É camiño onde se cruzan os que van de Fisterre cara Muxía e de Muxía cara Fisterra, nativos e forasteiros que levan na boca o mesmo saúdo sempre: Bo camiño, que os peregrinos do solpor, camiñantes entre o faro de Hércules e o do Santo Cristo, quixeran trocar polo de “Boa luz vos acompañe”, pero dado que a frase non sería comprendida entre quen non sabe das súas arelas, acaban correspondendo co de Boa andaina, porque o deles, aínda que agora pisan por vieiro de peregrinaxe, é unha rota máis laica, sen esa carga relixiosa que o saúdo dos peregrinos implica.

Aínda así, de cando en vez han de deixar a rota xacobea para aproximarse á costa, a contemplar os límites do océano, acercándose a cantís onde o descanso implica unha visión da imensidade. Un niño de cormoráns alí onde o home non é quen de poñer o pé, un abismo nesta abrupta costa onde, a pesar das fermosas praias que a salpican, estas son unha excepción. E na soidade dun cantil que fica en punta Longa, volve a presencia en forma de sombra da moza que viran en Arteixo hai xa sete días, unha sombra que agora ven cruzando o mesmo camiño que eles levan, e que por moito que apuran o paso non dan alcanzado, unha moza de mochila ó lombo, que semella non pousar os pés no chan, que aínda que neste punto o camiño é estreito, e hai silveiras que o invaden e follas no chan e lama nalgún punto, nin deixa pegadas nin se sente o máis leve roce do seu corpo coas ramas silveirentas. Cara adiante a andadora pérdese pérdena de vista como se unha néboa que non hai a agochase.
E aí seguen eles cara o seu destino.