Viaxe cara o solpor

A tarde da 2ª xornada. A invitación ó pazo de Loroxo, con cea e parladoiro

Foi xa pasada a hora do xantar cando os viaxeiros recibiron a visita dun amigo que os invita a unha merenda-cea no pazo de Loroxo, con visita á capela, onde os cansos viaxeiros han de mirar, pero sen atender, ós santos que os fitan, sen se decatar dun santo Antoniño de meniño ó colo que non come nin bebe viño pero está moi gordiño, quen os mira con pesar; non se decatan de que estamos no seu día, que media Galiza e todo Portugal anda en festas en loor do santo predicador que tiña tanta labia que foi quen de virarse cara o mar e predicarlle ós peixes que, engaiolados co seu discurso, sacaron as cabeciñas por encima da auga para atendelo, porque, polo visto, os peixes, para as cousas divinas, teñen mellor ouvido fora da auga ca dentro dela. E alí saben que Mabel, a princesa do pazo, non se encomendou ó santo Ramón que nesta capela se venera e tivo un parto de vinteseis horas de duración, case tanto como a dorida nai de Herácles, a quen as moiras de brazos cruzados impedían que o fortachón cativo saíse á luz da vida, e tamén saben que alí unha devota doou unha imaxe de santa Rita de Casia, a avogosa das sufridas esposas, pero non lle din se tamén a devota doadora era sufrida, sufridora ou sufrinte, só que lle fan festa cada ano, e que todas as esposas da bisbarra acoden para pedirlle á santa amparo e bo facer cos seus esposos, e entón ó ateo do Meco, que escoita estes contos da devoción ocórreselle preguntar que quen é a santa ou santo que ampara ós esposos das malas esposas. Non se coñece. ¿Por que?. E a condesa do pazo, muller de palabras claras e sen reviravoltas sentencia: “Non necesitan divino amparo porque de sempre tiveron a man moi larga”.

Non se discute nin se retruca. Só un sorriso de “deixémolo así” envolve as facianas varonís e unha gargallada coral feminina da por rematada a discusión.

Os camiñantes están cansos, despois de subir unha longa costa que os trouxo ata o pazo desde Aviño, e están desexando sentarse diante da abondosa churrascada que don Carlos de Armentón, Señor consorte de Loroxo e propietario dun monte de toxo, co que fai a brasa, preparou a base de cocho da casa, de churrascante cocho alimentado a patacas fervidas e millo do ano, acompañada (a churrascada) con repolo fervido e viño do seu lagar, de exquisitos acios pisados polos frescos pés (segundo lles din), dunha doncela que gardou a virxindade e a beleza baixo unha fina tea de seda chinesa, quen cando sobre os acios de uva poñía os seus delicados pés, as mesmas uvas sorrían vendo o que vían pernas arriba. Non faltou no banquete a leituga, o café, os licores de herbas recollidas nos farturentos campos de Loroxo, mentres o parladoiro se prolongou ata altas horas da noite, falando do divino e do humano.

Tamén foi aquí onde souberon, por boca dunha veciña que llo conta, que polos areais desta costa (e non por todos) sae cada solpor e recóllese coa alba unha dama de fortes pernas, de cabelo dourado e atlética figura, quen, na compaña dun enorme can mouro percorre as casas pescas sinalando algunha desgraza.

-Diana.

-Non sei como se chama –di a veciña faladora-, pero quen sexa ten moi mala idea.

-Nós vímola en Caión.

Prolongouse o parladoiro ata tan altas horas da noite, que os peregrinos do solpor acceden, finalmente, o insistente ofrecemento de ficar esta noite ó acubillo dunha habitación con colchón e sabas. Axuda a aceptar tal ofrecemento a debilidade dos corpos enchidos de fartura e o pesar para poñerse agora, a altas horas da noite, a buscar lugar onde montar a tenda. E daquela ocupan un cuarto que dá sobre a capela pacega, a través dunha xanela desde onde unha antepasada acamada asistía á misa diaria e diariamente comungaba, para o que o capelán do pazo había de subir coa Sagrada Forma na man, por unha escada de encarte posta a propósito. E comungaba a vella a través daquela xanela que un día, por mor da humidade do inverno ninguén foi quen de abrir, e entón operouse o milagre de que un anxo baixado do retablo do Altar Maior, e baixo as directrices do san Xosé que tamén se venera nesta capela, sacase a masilla que suxeita un dos cristais para que a señora comungase, e logo de que ela cumprise coa devoción, o mesmo anxo volveu a poñer o cristal no seu sitio e deulle masilla, outra volta baixo o consello do mesmo san Xosé que leva ó Neno da man e non podía deixalo porque é un neno moi atravesado e respondón que xa lles ten dado máis dun desgusto cando van ó templo a cumprir cos preceptos.

          Foi unha velada amena, de parladoiro longo, pero á noite, cando os ronquidos do Dulceiro sonorizaban o cuarto sen deixar durmir ó Meco, este notou como contrapunto daquel un murmurio descoñecido que o obrigou a erguer  e asomarse á xanela da capela, onde viu a unha loira moza axeonllada fronte o altar, coa mochila de camiñante pousada ó seu lado, e quixo o sorprendido home chamala para que non pasase a noite ó frío, cedéndolle o seu sitio no leito, pero nada máis abrir a xanela a moza esvaeceuse como se unha corrente de aire vasoirase unha nube de fume.
     E tras o soño un novo amencer.