O Oso de Salcedo

Sabemos que hai moitos osos simbolizando o renacer da natureza, tanto no norte da península Ibérica como en moitas zonas da Europa central, pero este é o noso Oso.

Sae cada ano, o luns de Entroido, pola tarde, como se espertase dunha longa invernada para anunciar o novo tempo. Sae como un oso de verdade golpeando o peito, berrando para botar fóra a morriña do inverno, con fame e gañas de devorar o mundo. Cando o oso esperta esperta a natureza.

Os paisanos agardan por el nas rúas de Salcedo. Nótase o nerviosismo, porque non se sabe por onde vai vir, agárdase por esta rúa, pero un movemento raro noutra esperta a curiosidade e a atención, ata que de súpeto aí se ven vir os axudantes, os criados, vestidos de saco, roupas feas e feras, ameazando coa súa única presencia. Veñen mirando de lonxe, co seu caldeiro cheo de borralla en auga, buscando as víctimas que lle ofrecerán o Oso.

E detrás dos axudantes vén el, o protagonista, o xefe do clan, o deus da primavera, o símbolo do renacer dos campos e da vida. Como se espertase dun longo sono durante o que a terra estivo morta, inerte. A súa aparición é un grito de alegría “aí vén o Oso”, e unha excitación nerviosa invade a todos os presentes. Toda a tribo, o clan, toda a parroquia, toda a xente, toda persoa é unha posíble víctima das súas gadoupas enzoufadas de borralla e cinza, que os axudantes collen, reducen e lle ofrecen  para que sexan unxidos por el, para que teñan unha longa e próspera andaina o resto do ano. Todos son posibles víctimas, vellos ou novos, homes ou mulleres. Ninguén quere mancharse, pero as caras emborrolladas son caras alegres, porque son os rostros que foron benzoados polo deus da primavera. Todos se resisten, pero a forza da natureza, a forza do Oso que trae o tempo de sol e días medrados non se detén, e fai que os paisanos sucumben baixo as súas gadoupas borralleiras.

Quede claro que o oso de Salcedo non mata, bendice, unxe, sinala coa marca da fartura, porque a cinza e a auga son o abono máis sinxelo de calquera horta.

Estamos pois, diante dunha figura totémica, posiblemente moi anterior a cando os romanos chegaron a Galicia, pero, ¿xa estaba aquí cando eles chegaron ou trouxérona os Suevos no século V da nosa era?. 
E daquí cruzmos cara Chantada, para ver os Volantes